شاید بتوان گفت اولین و هوشمندانه ترین
راه ها و اتاق های مخفی را مصریان باستان طراحی کرده اند. اهرام ثلاثه
مصر، پر از راه هایی است که در صورت خوش شانس بودن، به هیچ جایی ختم نمی
شوند و در سایر موارد به اتاق هایی که در آنها تله هایی کارگذاته شده است
میرسند.
مصریان باستان این کار را برای محافظت از
جسد مومیایی شده فرعون و وسایلی که با آن، مومیایی را دفن می کرده اند، از
شر دزدان انجام میداده اند. ولی یکی از تفاوت هایی که این نوع اتاق ها با
دیگر اتاق های مخفی دارد، این نکته است که مصریان باستان، این اتاق ها را
برای این نمی ساخته اند که دوباره به آن رجوع کنند؛ به عبارت دیگر آنها این
اتاق ها را برای همیشه مخفی می کرده اند و راز این اتاق همراه با سازنده
آن دفن می شد …
در انگلستان، هنگام حکومت الیزابت اول،
انجام مراسم مذهبی کاتولیک ها، مجازات های بسیار سنگینی داشت. در این
زمان، گروهی از کشیشان، برای انجام این اعمال مذهبی، دست به ساخت اتاق های
زیرزمینی ای کردند که بعد ها به priest holes معروف شد. این محل بسیار ساده
و مناسب برای عبادات یک کشیش کاتولیک طراحی شده بود و راه هایی برای فرار
کشیش در مواقع خطر و هجوم پیش بینی شده بود. کشیش ها در این محل مطالعات و
تحقیقاتشان را هم انجام می دادند که گاهی این مطالعات به هفته ها کشیده می
شد و کشیشان مجبور بودند گرسنگی و کمبود هوا را در طول این مدت تحمل کنند.
حتی در زمان های قبل از آزار و اذیت
کاتولیک ها در انگلیس، ساخت اتاق ها و راه های مخفی برای مخفی کردن یا مخفی
شدن از شر افراد مهاجم، انجام می شده است. درزمان شاه چارلزدوم و در طی
جنگ های داخلی انگلستان، تعداد زیادی از این اتاق ها و راه ها ساخته شد که
حتی امروزه هم بسیاری از آنها ناشناخته است و گهگاه به صورت اتفاقی در خانه
های باستانی انگلیس یافت می شود.
شاید مخوف ترین اتاق ها و راه های
مخفی، مربوط به اولین قاتل سریالی آمریکا، H.H. Holmes باشد. در اواخر سال
۱۸۰۰، یک ساختمان عظیم در شیکاگو بنا کرد ه پول ساخت آن را از کلاهبرداری
ای که از شرکت بیمه کرده بود و همجنین از قتل های گاه و بیگاهش به دست
آورده بودد. طبقه آخر این ساختمان ۳ طبقه، مملو از عناصر عجیب معماری است.
راه پله های مخفی، در هایی که تنها از بیرون باز می شدند، و در های مخفی ای
که در اتاق ها وجود داشت و Holmes میتوانست از آنها وارد اتاق قربانیان
خود شود. تا مدت ها، Holmes به کسی اجازه شروع ساخت این بنا را نمی داد،
زیرا قصد داشت تا فقط خودش از اسرار این خانه مطلع باشد. بسیاری عقیده
دارند Holmes، تا وقتی که راز خانه اش بر ملا شود، صدها نفر را در این خانه
به قتل رسانده. جسد قربانیان به اتاقی مخفی برده میشده که در آن با
استفاده از یک کوره، بقایای قربانی از بین می رفته، بدون اینکه اطرافین
متوجه دود ناشی از این احتراق شوند. این خانه در سال ۱۸۹۵ سوزانده شد و هم
اکنون به جای آن ساختمان پست قرار دارد.
در زمان ممنوعیت استفاده از الکل در
اوایل قرن بیستم در آمریکا، تمامی کاباره ها ( و به طبع آن، قمارخانه ها و
فاحشه خانه ها ) به زیر زمین انتقال پیدا کرد! این مکان ها که در سرتاسر
آمریکا به وجود آمده بود، خود الکل را برای مشتریانش تهیه نمی کرد، بلکه
تنها به عنوان محلی بود که مشتریان در آن جا به نوشیدن می پرداختند و بعد
از آن به سراغ کار های دیگری می رفتند … بعضی از طرح هایی که برای این گونه
محل ها داده شده بسیار خلاقانه و هوشمندانه بوده، به طوری که بسیاری از
این کاباره ها و قمارخانه ها و فاحشه خانه ها، به طور خیلی واضح در محله
های تجاری قرار دارند، بدون آنکه کسی اندکی شک به آنها ببرد. ورودی آنها از
دیوار های ساده و خالی، به همراه راه پله هایی بسیار ساده و بتنی و یا
صندوق چه هایی خالی و به ظاهر بدون استفاده تشکیل میشده.
اتاق های مخفی زیادی در دوران
هولوکاست، توسط افرادی شجاع ساخته شد که توانست جان افراد بیشماری را در آن
دوران نجات بدهد. یکی از این خانواده های شجاع که دست به این کار زد،
خانواده ten Boom family، در هلند بود. این خانواده در هلند، صاحب یک مغازه
ساعت فروشی بود و در بالای این مغازه، اتاق های مسکونی آنها وجود داشت.
وقتی که کوچکترین عضو این خانواده چهار نفره، Corrie ten Boom، درگیر
منازعات آن زمان در سال ۱۹۴۰ شد، معماری برای آن یک اتاق مخفی در آن خانه
درست کرد که تا چهار سال بعد، که خانه مورد هجوم نیروهای پلیس قرار گرفت،
نه تنها جان او، که جان صدها یهودی تحت تعقیب را نجات داد. این خانه اکنون
تبدیل به موزه شده است.
برای کسانی که زندانی می شوند، فکر
کردن اصلا کار سخت و پیچیده ای نیست، زیرا شما به اندازه کافی وقت برای این
کار دارید. این تفکرات گاهی اوقات باعث به وجود آمدن شاهکار هایی می شود
که نمونه ای از آن را در معماری هم می توان دید! راه ها و نقشه هایی که
توسط زندانیان برای فرار از زندان طرح می شود. در زمان جنگ جهانی دوم، صد
ها نقشه فرار توسط سربازان فرانسوی و انگلیسی زندانی در قلعه coltids در
آلمان کشیده شد. آنها برای مخفی ماندن نقشه های خود، تنها با استفاده از
ستون های چوبی و گل،اتاق های مخفی ای در آن قلعه درست کردند که بدون دانستن
محل آنها، یافتنشان در قلعه تقریبا” غیر ممکن بود. در یکی از این اتاق ها،
یک هواپیمای بی موتور، با زحمت زیادی سر هم شده بود و در اتاقی دیگر، یک
ایستگاه رادیویی برای ارتباط با بیرون برپا شده بود. ولی در نهایت، قبل از
اینکه زندانیان بتوانند با آن هواپیمای بی موتور از آن قلعه فرار کنند، جنگ
پایان یافته بود …
در اوایل سال ۲۰۰۸، در سواحل نرماندی، در داخل یک یتیم خانه قدیمی، اتاق های زیادی در طبقه هم کف ساختمان پیدا شد که در طی سال های ۱۹۶۰ تا اواخر ۱۹۸۰، برای شکنجه و احتمالا” تنبیه کودکان به کار میرفته است. گود برداری هایی که منجر به کشف این اتاق ها شد، بسیاری از این اتاق که در بسیاری از آنها اجساد کودکان و نوجوانان قرار داشت را خراب کرد.